Jak wygląda kontrola legalności zatrudnienia cudzoziemca w Polsce?

lut 27, 2020

Liczba zagranicznych pracowników podejmujących pracę w Polsce rośnie, dlatego firmy zatrudniające taki personel coraz częściej muszą liczyć się z możliwością kontroli. Może ją przeprowadzić Straż Graniczna lub Państwowa Inspekcja Pracy. Jeśli dopełniono wszelkich formalności związanych z legalnym zatrudnieniem, nie ma się o co martwić. Warto jednak wiedzieć, jak przebiega taka kontrola i kto może ją przeprowadzić.

W przypadku kontroli legalności zatrudnienia pracowników, z którymi zawarto umowę o pracę, organem mającym prawo do jej przeprowadzenia jest Państwowa Inspekcja Pracy i Straż Graniczna. Ta druga ma nieco większe uprawnienia. W jej przypadku kontrole mogą dotyczyć firm, gospodarstw domowych, osób fizycznych zatrudniających cudzoziemców oraz obcokrajowców prowadzących własną działalność gospodarczą. Warto zauważyć, że podczas weryfikowania legalności zatrudnienia sprawdzana jest również legalność pobytu w Polsce.

Nielegalne zatrudnienie

Zanim przejdziemy do procedur związanych z samą kontrolą, warto wyjaśnić, czym tak na prawdę jest nielegalne zatrudnienie obcokrajowca. Pracodawca na pewno nie może dać pracy cudzoziemcowi, który nie posiada ważnej wizy lub innego dokumentu, który uprawnia do pobytu w Polsce. Trzeba też pamiętać, że nie każda wiza pobytowa pozwala podjąć działalność zarobkową. Zezwolenie na pracę bardzo często dokładnie określa stanowisko pracownika, a pracodawca nie może zatrudnić cudzoziemca na innych warunkach. Nielegalne zatrudnienie to również takie, które nie uwzględnia wymaganych umów o pracę lub umów cywilnoprawnych.

Kontrola legalności zatrudnienia cudzoziemca

Inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy i funkcjonariusze Straży Granicznej mogą wylegitymować i przesłuchać wszystkie osoby, które wykonują pracę i przebywają na terenie kontrolowanej firmy. Ponadto, pracodawca ma obowiązek przedstawić na ich prośbę wszelkie dokumenty związane z zatrudnieniem cudzoziemców. Mogą to być np.:

• pozwolenia na pracę,
• pozwolenia na pobyt,
• zawarte umowy,
• dowody zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych,
• dokumenty potwierdzające uzyskanie przez cudzoziemca prowadzącego działalność gospodarczą wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej.

Straż Graniczna może też zatrzymać określone osoby i zastosować wobec nich środki przymusu bezpośredniego. Warto jednak pamiętać o tym, że wszystkie osoby przeprowadzające kontrolę mają obowiązek przedstawienia legitymacji służbowych lub upoważnień zawierających określone podstawy prawne pozwalające na określone działania.

Jeśli kontrola wykaże, że zagraniczny pracownik nie jest zatrudniony legalnie, Państwowa Inspekcja Pracy lub Straż Graniczna może nałożyć karę grzywny lub skierować do sądu wniosek o ukaranie. Dotyczy on zarówno pracodawcy, jak i cudzoziemca. Urzędnicy państwowi mogą również zainicjować procedurę, która ma na celu wydalenie cudzoziemca z Polski. Konsekwencją nielegalnego zatrudnienia cudzoziemca może być też
odmowa wydania pozwoleń na pracę dla cudzoziemców, o które wnioskuje pracodawca.

Sprawdź inne artykuły:

Kontrola legalności zatrudnienia – jak przygotować firmę?

W 2025 roku Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) zapowiada intensyfikację kontroli legalności zatrudnienia, szczególnie w odniesieniu do cudzoziemców. Przedsiębiorcy powinni być świadomi, że inspektorzy – często wspierani przez Straż Graniczną – będą zwracać uwagę nie...

Zmiany w zatrudnieniu cudzoziemców w polskich firmach w 2025 roku

Rok 2025 przyniesie istotne zmiany w przepisach dotyczących zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Nowe regulacje będą miały na celu uproszczenie procedur administracyjnych, zwiększenie przejrzystości procesu legalizacji pracy oraz poprawę warunków zatrudnienia....

Kiedy karta pobytu może zostać cofnięta?

Czy wiesz, że zezwolenie na pobyt czasowy i prace może zostać cofnięte w określonych okolicznościach? Sprawdź, w jakich przypadkach może Ci zostać odebrany. Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę cofa się, jeżeli: stanowisko określone w zezwoleniu uległo zmianie lub...

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania?

Zapraszamy na kawę do naszego biura w centrum Warszawy, gdzie omówimy Twoje potrzeby. Nasi konsultanci są do Twojej dyspozycji od poniedziałku do piątku, w godz. 8.00-17.00.