Jak wygląda kontrola legalności zatrudnienia cudzoziemca w Polsce?
Liczba zagranicznych pracowników podejmujących pracę w Polsce rośnie, dlatego firmy zatrudniające taki personel coraz częściej muszą liczyć się z możliwością kontroli. Może ją przeprowadzić Straż Graniczna lub Państwowa Inspekcja Pracy. Jeśli dopełniono wszelkich formalności związanych z legalnym zatrudnieniem, nie ma się o co martwić. Warto jednak wiedzieć, jak przebiega taka kontrola i kto może ją przeprowadzić.
W przypadku kontroli legalności zatrudnienia pracowników, z którymi zawarto umowę o pracę, organem mającym prawo do jej przeprowadzenia jest Państwowa Inspekcja Pracy i Straż Graniczna. Ta druga ma nieco większe uprawnienia. W jej przypadku kontrole mogą dotyczyć firm, gospodarstw domowych, osób fizycznych zatrudniających cudzoziemców oraz obcokrajowców prowadzących własną działalność gospodarczą. Warto zauważyć, że podczas weryfikowania legalności zatrudnienia sprawdzana jest również legalność pobytu w Polsce.
Nielegalne zatrudnienie
Zanim przejdziemy do procedur związanych z samą kontrolą, warto wyjaśnić, czym tak na prawdę jest nielegalne zatrudnienie obcokrajowca. Pracodawca na pewno nie może dać pracy cudzoziemcowi, który nie posiada ważnej wizy lub innego dokumentu, który uprawnia do pobytu w Polsce. Trzeba też pamiętać, że nie każda wiza pobytowa pozwala podjąć działalność zarobkową. Zezwolenie na pracę bardzo często dokładnie określa stanowisko pracownika, a pracodawca nie może zatrudnić cudzoziemca na innych warunkach. Nielegalne zatrudnienie to również takie, które nie uwzględnia wymaganych umów o pracę lub umów cywilnoprawnych.
Kontrola legalności zatrudnienia cudzoziemca
Inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy i funkcjonariusze Straży Granicznej mogą wylegitymować i przesłuchać wszystkie osoby, które wykonują pracę i przebywają na terenie kontrolowanej firmy. Ponadto, pracodawca ma obowiązek przedstawić na ich prośbę wszelkie dokumenty związane z zatrudnieniem cudzoziemców. Mogą to być np.:
• pozwolenia na pracę,
• pozwolenia na pobyt,
• zawarte umowy,
• dowody zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych,
• dokumenty potwierdzające uzyskanie przez cudzoziemca prowadzącego działalność gospodarczą wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej.
Straż Graniczna może też zatrzymać określone osoby i zastosować wobec nich środki przymusu bezpośredniego. Warto jednak pamiętać o tym, że wszystkie osoby przeprowadzające kontrolę mają obowiązek przedstawienia legitymacji służbowych lub upoważnień zawierających określone podstawy prawne pozwalające na określone działania.
Jeśli kontrola wykaże, że zagraniczny pracownik nie jest zatrudniony legalnie, Państwowa Inspekcja Pracy lub Straż Graniczna może nałożyć karę grzywny lub skierować do sądu wniosek o ukaranie. Dotyczy on zarówno pracodawcy, jak i cudzoziemca. Urzędnicy państwowi mogą również zainicjować procedurę, która ma na celu wydalenie cudzoziemca z Polski. Konsekwencją nielegalnego zatrudnienia cudzoziemca może być też
odmowa wydania pozwoleń na pracę dla cudzoziemców, o które wnioskuje pracodawca.
Sprawdź inne artykuły:
Czerwcowa rewolucja w zatrudnianiu cudzoziemców – co przyniosą nowe przepisy?
Od 1 czerwca 2025 roku weszły w życie długo zapowiadane zmiany w ustawie o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom. To jedna z największych nowelizacji ostatnich lat. Pracodawcy oraz cudzoziemcy powinni już dziś przygotować się na nowe obowiązki i...
Zatrudnianie cudzoziemców w branżach sezonowych – co musisz wiedzieć przed latem 2025?
Zbliżający się sezon letni to czas wzmożonego zapotrzebowania na pracowników w takich sektorach jak rolnictwo, ogrodnictwo, gastronomia, hotelarstwo, turystyka czy przetwórstwo spożywcze. Wiele firm już teraz planuje rekrutację pracowników sezonowych, często z...
Zatrudnianie cudzoziemców w branżach sezonowych – co musisz wiedzieć przed latem 2025?
Zbliżający się sezon letni to czas wzmożonego zapotrzebowania na pracowników w takich sektorach jak rolnictwo, ogrodnictwo, gastronomia, hotelarstwo, turystyka czy przetwórstwo spożywcze. Wiele firm już teraz planuje rekrutację pracowników sezonowych, często z...
Kontrola legalności zatrudnienia – jak przygotować firmę?
W 2025 roku Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) zapowiada intensyfikację kontroli legalności zatrudnienia, szczególnie w odniesieniu do cudzoziemców. Przedsiębiorcy powinni być świadomi, że inspektorzy – często wspierani przez Straż Graniczną – będą zwracać uwagę nie...
Legalizacja pracy w Polsce na podstawie umowy zlecenia – jak to działa?
Polska to kraj, który od lat przyciąga cudzoziemców szukających pracy. Jednym z popularnych sposobów legalizacji pracy w Polsce jest podpisanie umowy zlecenia. Jest to umowa cywilnoprawna, która różni się od klasycznej umowy o pracę i daje więcej elastyczności....
5 najczęstszych błędów w zatrudnianiu cudzoziemców – jak ich unikać w 2025 roku?
Zatrudnianie cudzoziemców w Polsce w 2025 roku stało się łatwiejsze dzięki nowym regulacjom, które upraszczają proces legalizacji pracy i pobytu. Jednak nawet w zmienionym otoczeniu prawnym pracodawcy mogą napotkać problemy wynikające z błędów proceduralnych lub braku...
Zmiany w zatrudnieniu cudzoziemców w polskich firmach w 2025 roku
Rok 2025 przyniesie istotne zmiany w przepisach dotyczących zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Nowe regulacje będą miały na celu uproszczenie procedur administracyjnych, zwiększenie przejrzystości procesu legalizacji pracy oraz poprawę warunków zatrudnienia....
Karty pracy dla cudzoziemców legalizujących pracę w Polsce: kluczowe informacje i procedury
Polska, jako jeden z dynamicznie rozwijających się rynków w Europie, przyciąga coraz większą liczbę cudzoziemców poszukujących zatrudnienia. Aby jednak obcokrajowcy mogli legalnie pracować w Polsce, muszą spełnić określone wymagania formalne, w tym uzyskać odpowiednie...
9 punktów, które zmieni nowa ustawa w zakresie udzielania zezwolenia o pracę
W styczniu 2025 roku wejdzie w życie nowa ustawa kompleksowo regulująca zasady dostępu cudzoziemców do rynku pracy w Polsce. Jej przepisy mają doprecyzować i uzupełnić przesłanki udzielenia zezwolenia na pracę cudzoziemcom. Sprawdź, co się zmieni w tym zakresie....
Kiedy karta pobytu może zostać cofnięta?
Czy wiesz, że zezwolenie na pobyt czasowy i prace może zostać cofnięte w określonych okolicznościach? Sprawdź, w jakich przypadkach może Ci zostać odebrany. Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę cofa się, jeżeli: stanowisko określone w zezwoleniu uległo zmianie lub...
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania?
Zapraszamy na kawę do naszego biura w centrum Warszawy, gdzie omówimy Twoje potrzeby. Nasi konsultanci są do Twojej dyspozycji od poniedziałku do piątku, w godz. 8.00-17.00.